Ibnu al-Atsir
Pertama, Ibnu al-Atsir al-Muarrikh/ Sejarawan. Nama lengkapnya adalah Ali bin Muhammad bin Abdul Karim bin Abdul Wahid as-Syaibani al-Jazari Abu al-Hasan Izzuddin Ibnu al-Atsir al-Muarrikh, lahir di sekitar daerah Mushil tahun 555 H dan wafat tahun 630 H.
Ibnu al-Atsir ini yang mengarang kitab “al-Kamil fi at-Tarikh”, “Usdu al-Ghabat fi Ma’rifat as-Shahabat”, “al-Lubab”.[15]
Kedua, Ibnu al-Atsir Majdu ad-Din Abu as-Sa’adat. Nama lengkapnya adalah Mubarak bin Muhammad bin Muhammad bin Abdul Karim as-Syaibani al-Jazari, seorang muhaddits, ahli bahasa dan ushul fiqih. Beliau lahir tahun 544 H dan wafat tahun 606 H.[16]
Karangan yang terkenal dari beliau adalah “an-Nihayat fi Gharib al-Hadits”, “Jami’ al-Ushul fi Ahadits ar-Rasul”.
Ketiga, Ibnu al-Atsir al-Katib. Nama lengkapnya adalah Nashrullah bin Muhammad bin Muhammad bin Abdul Karim as-Syaibani al-Jazari Abu al-Fath Dhiya ad-Din. Beliau lahir tahun 558 H dan wafat tahun 637 H di Baghdad.
Beliau banyak menulis kitab tentang sastra, misalnya “al-Matsal as-Sair fi Adab al-Katib wa as-Syair”, “al-Jami’ al-Kabir fi Shina’at al-Mandzum wa al-Mantsur”.[17]
At-Thabari
Pertama, Ibnu Jarir at-Thabari. Nama lengkapnya adalah Muhammad bin Jarir bin Yazid at-Thabari Abu Ja’far, lahir di Thabaristan tahun 224 H lalu bermukim dan Baghdad dan wafat disana tahun 310 H.
Thabaristan sendiri adalah sebuah daerah yang terletak di sekitar utara Negri Iran saat ini. Kata Thabaristan berasal dari bahasa Persia, -istan mempunyai arti Negri. Thabari secara bahasa artinya kapak, atau alat yang digunakan untuk memotong kayu.
Karya beliau yang terkenal adalah Tafsir Thabari, atau yang bernama “Jami’ al-Bayan fi Tafsir al-Qur’an”, dan“Tarikh at-Thabari”.[18]
Kedua, at-Thabari Muhibbuddin Ahmad bin Abdullah bin Muhammad at-Thabari Abu al-Abbas, seorang hafidz, faqih dari madzhab Syafi’i. Beliau lahir tahun 615 H dan wafat tahun 694 H.[19]
Beliau menulis kitab “Dhakhair al-‘Uqba fi Manaqib Dzawi al-Qurba”, “ar-Riyadh an-Nadhirah fi Manaqib al-Asyrah”, “as-Simthu as-Tsamin fi Manaqib Ummahat al-Mu’minin”.
Ketiga, at-Thabari Thahir bin Abdullah bin Thahir at-Thabari Abu at-Thayyib as-Syafi’i. Beliau lahir di Thabaristan tahun 348 H lalu hidup di Baghdad dan wafat disana tahun 450 H. Karangan beliau yang cukup terkenal adalah“Syarah Mukhtashar al-Muzani”.[20]
Al-Bushiri
Pertama, al-Bushiri as-Syair. Beliau adalah Muhammad bin Said bin Hammad bin Abdullah as-Shanhaji al-Bushiri al-Mishri Syarafuddin. Bushiri sendiri adalah salah satu daerah di Mesir. Beliau adalah pengarang syiir terkenal “al-Burdah”, syiir pujian kepada Nabi. Beliau lahir tahun 608 H dan wafat tahun 696 H di Iskandariyyah.[21]
Kedua, al-Bushiri al-Muhaddits. Beliau adalah Ahmad bin Abu Bakar bin Ismail bin Salim bin Qaimaz Utsman al-Bushiri al-Kinani as-Syafi’i. Lahir di Mesir tahun 762 H dan wafat tahun 840 H.
Karangan yang terkenal dari beliau adalah “Mishbah az-Zujajah fi Zawaid Ibn Majah”.[22]
As-Syathibi
Pertama, as-Syathibi al-Maliky. Nama lengkapnya adalah Ibrahim bin Musa bin Muhammad al-Lakhmi al-Gharnathi, seorang ahli Ushul Fiqih dan ulama madzhab Maliky, wafat tahun 790 H.
Kitab beliau tak asing bagi kita, diantaranya “al-I’tisham”, “al-Muwafaqat”.[23]
Kedua, as-Syathibi ahli Qira’at. Beliau adalah Muhammad bin Sulaiman bin Muhammad al-Ma’afiri Abu Abdillah as-Syathibi. Beliau lahir tahun 585 H dan wafat di Iskandariyyah tahun 672 H.
Kitab beliau yang terkenal adalah “al-Lum’ah al-Jami’ah fi Tafsir al-Qur’an”, “Syaraf al-Maratib wa al-Manazil fi al-Qira’at”, “an-Nubadz al-Jaliyyah fi Alfadz ishthalaha alaiha as-Shufiyyah”.[24]
Al-Hakim
Pertama, al-Hakim al-Kabir. Beliau adalah Muhammad bin Muhammad bin Ahmad bin Ishaq Abu Ahmad an-Naisaburi al-Karabisi, seorang ulama hadits dari Khurasan lahir tahun 285 H dan wafat tahun 378 H di Naisabur. Kitab beliau diantaranya “al-Asma’ wa al-Kuna”, “al-‘Ilal”.[25]
Kedua, al-Hakim an-Naisaburi. Beliau adalah Muhammad bin Abdullah bin Hamdawaih bin Naim an-Naisaburi Abu Abdillah, termasuk ulama hadits juga, lahir di Naisabur tahun 321 H dan wafat disana pula tahun 405 H.
Karya beliau sangat banyak, diantaranya “al-Mustadrak ala as-Shahihain”, “Tarikh Naisabur”, “al-Iklil”, “al-Madkhal ila Ilmi as-Shahih”, “Fadhail as-Syafi’i”.[26]
Masih banyak ulama lain yang belum disebutkan disini, Semoga ada kesempatan untuk melanjutkannya.
Footnote:
[1] Shalahuddin Khalil as-Shafadi (w. 764 H), al-Wafi bi al-Wafayat, hal. 3/37
[2] Khairuddin az-Zirikly (w. 1396 H), al-A’lam, hal. 4/6
[3] Ibnu Rajab al-Hanbali (w. 795 H), Dzail Thabaqat al-Hanabilah, hal. 2/310
[4] Ada beberapa kitab yang secara spesifik menulis biografi Ibnu Taimiyyah, salah satu yang terkenal adalah kitab “al-Uqud ad-Durriyyah” karya Muhammad bin Ahmad bin Abdul Hadi bin Quddamah al-Maqdisi
[5] Khairuddin az-Zirikly (w. 1396 H), al-A’lam, hal. 5/316
[6] Khairuddin az-Zirikly (w. 1396 H), al-A’lam, hal. 5/318
[7] Khairuddin az-Zirikly (w. 1396 H), al-A’lam, hal. 4/115
[8] Al-Hafidz Ibnu Hajar al-Asqalani (w. 852 H), Ad-Durar al-Kaminah, hal. 1/373
[9] Khairuddin az-Zirikly (w. 1396 H), al-A’lam, hal. 6/230
[10] Khairuddin az-Zirikly (w. 1396 H), al-A’lam, hal. 6/281
[11] Tajuddin as-Subki (w. 771 H), Thabaqat as-Syafiiyyah, hal. 6/146
[12] Al-Hafidz Ibnu Hajar al-Asqalani (w. 852 H), Ad-Durar al-Kaminah, hal. 2/425
[13] Al-Hafidz Ibnu Hajar al-Asqalani (w. 852 H), Ad-Durar al-Kaminah, hal. 1/210
[14] Khairuddin az-Zirikly (w. 1396 H), al-A’lam, hal. 7/186
[15] Khairuddin az-Zirikly (w. 1396 H), al-A’lam, hal. 4/331, Ibnu al-Imad Abdul Hay bin Ahmad (w. 1089 H),Syadzarat ad-Dzahab, hal. 5/128
[16] Ibnu Khallikan Abu al-Abbas Syamsuddin Ahmad bin Muhammad bin Abu Bakar, Wafayat al-A’yan, hal. 1/44, Khairuddin az-Zirikly (w. 1396 H), al-A’lam, hal. 5/272
[17] Khairuddin az-Zirikly (w. 1396 H), al-A’lam, hal. 8/31
[18] Khairuddin az-Zirikly (w. 1396 H), al-A’lam, hal. 6/69
[19] Tajuddin as-Subki (w. 771 H), Thabaqat as-Syafiiyyah, hal. 5/8
[20] Tajuddin as-Subki (w. 771 H), Thabaqat as-Syafiiyyah, hal. 3/176
[21] Khairuddin az-Zirikly (w. 1396 H), al-A’lam, hal. 6/139
[22] Abdurrahman bin Abu Bakar as-Suyuthi (w. 911 H), Husnu al-Muhadharah, hal. 1/206
[23] Muhammad Abdul Haiy al-Kattani (w. 1382 H), Fihris al-Faharis, hal. 1/134
[24] Shalahuddin Khalil as-Shafadi (w. 764 H), al-Wafi bi al-Wafayat, hal. 3/128
[25] Khairuddin az-Zirikly (w. 1396 H), al-A’lam, hal. 7/20
[26] Khairuddin az-Zirikly (w. 1396 H), al-A’lam, hal. 6/227